Ֆիզիկա
ԱՍՏՂԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ
Աստղագիտությունը հնագույնգիտություն է տիեզերքի, երկնայինմարմինների և նրանց հետ կապվածերևույթների մասին:
Մոլորակների շարժումների, Արեգակի ու Լուսնի խավարումների, պայծառ գիսավորների երևույթներըհին դարերում կապում էին Երկրի վրատեղի ունեցող իրադարձություններիհետ և օգտագործում հասարակականկյանքի երևույթների, մարդկանցճակատագրի կանխագուշակմաննպատակով։ Այդ հարցերով զբաղվողկեղծ գիտությունը՝ աստղագուշակությունը, ոչ միգիտական հիմք չունի, սակայնժամանակին զարկ է տվելաստղագիտական դիտումներին ևդրանով իսկ նպաստելԱստղագիտության զարգացմանը։
Միջազգային եզրի ծագում
Բազմաթիվ լեզուներումգործածական է աստրոնոմիա եզրը., որը կազմված է աստրոն՝ աստղկամ համաստեղություն ևնոմոս՝ Բնության օրենք:
ԱստղագիտությունըՀայաստանում
Աստղագիտությունը՝ որպեսգիտություն, Հաձաստանում ձևավորվել է 7րդ դարում՝ ԱնանիաՇիրակացու տիեգերագիտական ուտոմարագիտականաշխատություններով։ Շիրակացինընդունել է Երկրի գնդաձևությունը, ճիշտ բացատրել Արեգակի և Լուսնիխավարումները, ԾիրԿաթինին վերագրել է աստղայինբնույթ։ Աստղագիտության ևտոմարագիտության հարցերը 11րդդարում լրջորեն քննարկելէ Հովհաննես Սարկավագը «Պատճենտոմարի» աշխատության մեջ, որտեղտվել է տոմարագիտության հարցերիլրիվ շարադրանքը և հայկականօրացույցը համեմատել այլժողովուրդների օրացույցներիհետ։ Միջին դարերում Հայաստանիվանականբարձրագույն դպրոցներում դասավանդվել են «Տիեզերագիտություն» և«Տոմարագիտություն» առարկաները։Հայաստանումաստղագիտականհետազոտությունները տարվում ենմի քանի աստղադիտարաններում:
Աստղագիտական դիտումներ
Աստղագիտությունը զբաղվումէ Երկրի սահմաններից դուրս գտնվողմարմինների ու երևույթներիուսումնասիրությամբ։ Աստղագետըմիայն դիտում ու գրանցում էերկնային երևույթները և իր գտածփաստերի հիման վրա անում էընդհանրացումներ։ Այդ իսկպատճառով, աստղագիտությանուսումնասիրման մեթոդներըտարբերվում են Երկրի բոլորգիտություններիուսումնասիրություններիմեթոդներից։ Այդ դիտումներիցստացված փաստերը հենց կազմումեն աստղագիտության հիմքը։ Ներկաժամանակներում գիտնականներիձեռք բերած կուտակման համարպետք է եղել երկար ժամանակ, և այդփաստերի ձեռք բերումըշարունակվում է մինչ այսօր։
Աստղագիտությունն ամենիցառաջ դիտողական գիտություն է։
Աստղագիտության զարգացումնավելի մեծ տեմպերով սկսեց առաջգնալ, երբ իտալացի գիտնական ԳալիլեոԳալիլեյը ստեղծեցառաջին հեռադիտակը, և հետոստեղծվեցին աստղագիտական այլգործիքներ։ Այդ տեսակ գործիքներըմարդկանց հնարավորությունտվեցին ավելիընդլայնել Տիեզերքի չափերը, հայտնաբերել նոր երևույթներ ևդրանք ուսումնասիրելտվյալ ժամանակի գիտությանհնարավորություններինհամապատասխան։
Դիտողական փաստերիառկայությունը և նրանցընդհանրացումն ու ճիշտլուսաբանումը զարգացնում ենաստղագիտությունը։
Աստղագիտական չափմանմիավորներ
Աստղագիտական միավորներիցհայտնի է պարսեկը։ Օրինակ Երկիրմոլորակին ամենամոտ գտնվողաստղի՝ Կենտավրոսիհեռավորությունը հավասար է 1,3 պարսեկ։ Պարսեկից բացի, աստղագիտականտարածություններն չափում են նաևլուսատարիով՝ այնհեռավորությունը, որ լույսը անցնումէ մեկ տարում։
Մարդիկ անզեն աչքով երևացողաստեղերը մտովի բաժանել ենխմբերի և դրանք անվանելհամաստեղություններ: Համաստեղությունների թիվը 88-նէ, 60-ը երևում են ՀՀ—ի տարածքից: Խավարածիր անվանում են Արեգակիանցած ուղին մեկ տարում: Այնանցնումէ 12 համաստեղություններով: Համստեղությունների այդ խումբըկոչվում է Կենդանակերպ :
Комментарии
Отправить комментарий